alerjik rinit ne demek?
Alerjik rinit, burun mukozasının alerjenlere (polen, toz akarları, hayvan tüyleri gibi) karşı aşırı duyarlı tepkisi sonucu gelişen bir iltihaplanmadır. Yaygın bir durumdur ve saman nezlesi olarak da bilinir. Belirtiler genellikle mevsimsel veya yıl boyunca sürebilir.
Belirtiler:
Alerjik rinitin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Burun tıkanıklığı: Burun pasajlarının şişmesi nedeniyle hava akışının azalması.
- Burun akıntısı: Şeffaf ve sulu burun akıntısı.
- Hapşırma: Sık sık ve ani hapşırma nöbetleri.
- Kaşıntı: Burun, gözler, damak ve boğazda kaşıntı.
- Gözlerde kızarıklık ve kaşıntı: Gözlerde sulanma, kızarıklık ve şişme.
- Öksürme: Bazı kişilerde kuru öksürük görülebilir.
- Koku alma duyusunda azalma: Burun tıkanıklığı nedeniyle koku alma duyusu azalabilir.
- Yorgunluk: Sürekli burun tıkanıklığı ve diğer belirtiler uyku bozukluğuna ve yorgunluğa yol açabilir.
- Kulak tıkanıklığı: Bazen orta kulakta tıkanıklığa ve basınç hissine yol açabilir.
Sebepler:
Alerjik rinit, bağışıklık sisteminin alerjenlere karşı aşırı reaksiyon göstermesi sonucu ortaya çıkar. En yaygın alerjenler şunlardır:
- Polenler: Çiçeklerden, ağaçlardan ve otlardan gelen polenler.
- Toz akarları: Yatak, halı ve döşemelerde yaşayan mikroskobik organizmalar.
- Hayvan tüyleri: Kediler, köpekler ve diğer evcil hayvanların tüyleri ve kepekleri.
- Küf mantarları: Nemli ortamlarda büyüyen mantar sporları.
- Hamamböcekleri: Hamamböcekleri ve dışkılarından kaynaklanan alerjenler.
Teşhis:
Alerjik rinit genellikle tıbbi öykü ve fizik muayene ile teşhis edilir. Doktorunuz belirtilerinizi soracak ve burun ve boğazınızı muayene edecektir. Daha kesin bir teşhis için alerji testi yapılabilir. Bu testler şunları içerir:
- Cilt testleri: Küçük miktarda alerjenin cilde uygulanması ve reaksiyonun gözlemlenmesi.
- Kan testleri: Kandaki alerji antikorlarının (IgE) ölçülmesi.
Tedavi:
Alerjik rinitin tedavisi belirtilerin şiddetine ve alerjenlere bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- Alerjenlerden kaçınma: Alerjenlere maruz kalmayı en aza indirmek için önlemler almak.
- İlaçlar:
- Antihistaminikler: Burun akıntısı, hapşırma ve kaşıntıyı azaltır.
- Burun spreyleri: Kortikosteroid içeren burun spreyleri burun tıkanıklığını ve iltihabı azaltır.
- Dekonjestanlar: Burun tıkanıklığını geçici olarak hafifletir, ancak uzun süreli kullanım tavsiye edilmez.
- Lökotrien inhibitörleri: İltihabı azaltır.
- İmmünoterapi (alerji aşısı): Vücudun alerjene karşı tolerans geliştirmesine yardımcı olur. Uzun süreli bir tedavi yöntemidir.
Önemli Not: Bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye yerine geçmez. Alerjik rinit belirtileri yaşıyorsanız, doğru teşhis ve tedavi için bir doktora veya alerji uzmanına başvurmanız önemlidir.